یکی از مهمترین اسناد تجارت بینالمللی بارنامه های حمل و نقل بین المللی است که نقش کلیدی در تسهیل فرایندهای حمل و نقل و تجارت دارد. بارنامه ها عمدتاً توسط شرکتهای حمل و نقل صادر میشود و به عنوان یک قرارداد بین طرفین در نظر گرفته میشود.
بارنامه حمل و نقل برای دریایی، هوایی، جادهای و ریلی وجود دارد که هر کدام ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند. آشنایی با انواع بارنامه ها و نحوه صحیح صدور و ارائه آنها نقش بسزایی در تسهیل تجارت و جلوگیری از بروز مشکلات احتمالی دارد.
در این مقاله به بررسی انواع رایج بارنامههای حمل و نقل، کاربردها، ویژگیها و نکات مهم در خصوص هر یک از آنها خواهیم پرداخت. این مقاله به عنوان یک مرجع کاربردی برای صاحبان کسب و کار، صادرکنندگان و واردکنندگان، حمل و نقل کنندگان و همه ذینفعان حوزه تجارت بینالمللی تدوین شده است.
بارنامه چیست؟
بارنامه (BL یاBoL ) یک سند رسمی و قانونی است که توسط یک شرکت حمل و نقل برای یک فرستنده صادر می شود که اطلاعات مربوط به کالا یا محموله ای که قرار است حمل شود و همچنین نوع، مقدار و مقصد کالای حمل شده را مشخص می کند. زمانی که حامل کالا را در مقصدی از پیش تعیین شده تحویل می دهد، بارنامه به عنوان رسید حمل و نقل نیز عمل می کند. این سند باید بدون توجه به نوع حمل و نقل، همراه با محصولات ارسال شده باشد و باید توسط نماینده مجاز حامل، فرستنده و گیرنده امضا شود.
انواع بارنامه حملو نقل
بسته به مقصد حمل و نقل شما و نوع بار، بارنامه های مختلفی وجود دارد. آنها را می توان طبقه بندی کرد . درک انواع مختلف بارنامه ها برای اطمینان از انتخاب صحیح آن ها بسیار مهم است. در غیر این صورت، حمل و نقل شما به احتمال زیاد به تاخیر می افتد.
انواع بار نامه حمل ونقل زمینی
مهمترین نوع بارنامه در حمل و نقل زمینی (جاده ای و ریلی) عبارتند از:
– بارنامه غیرقابل معامله (Non-negotiable Bill of Lading)
1- فقط به نام گیرنده اصلی کالا صادر میشود و قابل انتقال به شخص دیگر نیست.
2- صرفاً یک قرارداد حمل بین طرفین اولیه است.
3- جنبه تجاری و مالی ندارد.
– بارنامه قابل معامله (Negotiable Bill of Lading)
1- به حامل یا به حواله صادر میشود.
2- قابلیت انتقال به اشخاص ثالث از طریق ظهرنویسی را دارد.
3- به عنوان ابزاری برای دریافت وام و تأمین مالی عمل میکند.
4- جنبه تجاری و مالی دارد.
در مجموع، بارنامه قابل معامله کاربرد بیشتری در تجارت و حمل و نقل بینالمللی زمینی دارد.
– راهنامه بینالمللی جادهای (CMR):
نوعی بارنامه است که برای حمل و نقل بین المللی جاده ای کالا استفاده میشود و ویژگیهای زیر را دارد:
1- توسط کنوانسیون CMR در سال 1956 میلادی ایجاد شد.
2- جایگزین قرارداد حمل جادهای بین کشورهای مختلف است.
3- حاوی اطلاعات مربوط به محموله، طرفین و شرایط حمل است.
4- به زبان انگلیسی یا زبان رسمی کشورهای طرف قرارداد تنظیم میشود.
5- مسئولیت حمل کننده تا زمان تحویل محموله را مشخص میکند.
6- در صورت از دست رفتن یا آسیبدیدگی کالا، غرامت پرداخت میشود.
7- یکی از پرکاربردترین اسناد حمل جادهای بینالمللی است.
– بارنامه راه آهن (Railway Bill of Lading):
1- توسط شرکت راه آهن صادر میشود.
2- حاوی اطلاعاتی درباره فرستنده، گیرنده، محتویات بار و مقصد است.
3- ممکن است به نام یا به حواله باشد.
4- معمولاً غیرقابل معامله است و قابلیت انتقال ندارد.
5- در صورت آسیب یا تاخیر در تحویل، غرامت پرداخت میشود.
6- به عنوان قرارداد حمل بین ارسال کننده و شرکت راه آهن است.
7- برای ترخیص کالا از گمرک لازم است.
8- یکی از پرکاربردترین اسناد حمل و نقل ریلی است.
– بارنامه جادهای (Road Bill of Lading):
1- توسط شرکت راه آهن صادر میشود.
2- حاوی اطلاعاتی درباره فرستنده، گیرنده، محتویات بار و مقصد است.
3- ممکن است به نام یا به حواله باشد.
4- معمولاً غیرقابل معامله است و قابلیت انتقال ندارد.
5- در صورت آسیب یا تاخیر در تحویل، غرامت پرداخت میشود.
6- به عنوان قرارداد حمل بین ارسال کننده و شرکت راه آهن است.
7- برای ترخیص کالا از گمرک لازم است.
8- یکی از پرکاربردترین اسناد حمل و نقل ریلی است.
– بارنامه چندوجهی (Multimodal Transport Bill of Lading):
1- برای حمل و نقل چندوجهی یا مولتی مودال کالا استفاده میشود.
2- شامل حداقل دو نوع متفاوت از حمل و نقل است مثل دریایی و جاده ای.
3- توسط یک حامل چندوجهی صادر میشود.
4- حامل مسئولیت کالا را تا تحویل نهایی برعهده دارد.
– بارنامه حمل فلهای (Bulk Cargo Bill of Lading)
1- برای حمل محمولههای فلهای مایع یا خشک به کار میرود.
2- مقدار و وزن کلی محموله ذکر میشود.
3- مشخصات کشتی حامل بار قید میشود.
4- شرایط خاص بارگیری و تخلیه محموله مشخص میشود.
5- بیشتر برای حمل فلهای دریایی کاربرد دارد.
– بارنامه به حواله یا بارنامه حاوی عبارت تحویل کالا به نماینده (To Order of Bill of Lading):
یکی از انواع بارنامههای قابل معامله است که ویژگیهای زیر را دارد:
1- عبارت “تحویل به نمایندهٔ” یا “To Order of” در آن درج میشود.
2- به جای نام گیرنده کالا، نام نماینده در آن قید میشود.
3- قابلیت انتقال به اشخاص ثالث از طریق ظهرنویسی را دارد.
4- برای دریافت تسهیلات مالی از بانک استفاده میشود.
5- نماینده میتواند کالا را در مقصد تحویل بگیرد.
6- در صورت گم شدن، امکان صدور المثنی وجود دارد.
7- ابزار مهم تجاری و مالی در حمل و نقل است.
ویژگی مهم این بارنامه این است که در حمل دریایی، هوایی، زمینی و ریلی کاربرد دارد.
راهنامه بینالمللی جادهای (CMR) و بارنامههای قابل معامله و غیرقابل معامله پرکاربردترین انواع بارنامه در حمل زمینی هستند.
انواع بارنامه های حمل ونقل دریایی:
مهمترین بیل آولیدینگ ها در حمل و نقل دریایی عبارتند از:
– بیل آولیدینگ مستقیم (Straight Bill of Lading):
بارنامهای است که صرفاً به نام گیرنده اصلی کالا (Consignee ) صادر میشود.
1- قابلیت انتقال به اشخاص ثالث را ندارد.
2- فقط گیرنده اصلی میتواند کالا را در مقصد تحویل بگیرد.
3- حامل ملزم است کالا را مستقیماً به گیرنده اصلی تحویل دهد.
4- امکان دریافت وام روی بارنامه وجود ندارد.
5- صرفاً به عنوان قرارداد حمل بین فرستنده و حامل عمل میکند.
6- جنبه تجاری و مالی ندارد.
7- رایجترین نوع بارنامه در حملونقل دریایی است.
– بارنامه رهنی (Mortgage Bill of Lading):
این بارنامه به نام یک بانک یا موسسه مالی صادر میشود تا وام گیرنده بتواند با گروگذاری آن، وام دریافت کند.
بارنامه رهنی (Mortgage Bill of Lading) یکی از انواع بارنامههای قابل معامله است که ویژگیهای زیر را دارد:
1- به نام یک بانک یا موسسه مالی صادر میشود.
2- به عنوان وثیقه برای دریافت تسهیلات بانکی استفاده میشود.
3- بانک پس از پرداخت وام، آن را به مشتری منتقل میکند.
4- قابلیت انتقال به شخص ثالث با ظهرنویسی دارد.
5- در صورت پرداخت نشدن بدهی، بانک مالک کالا میشود.
6- فقط پس از اجازه بانک، کالا ترخیص میشود.
7- بیشتر در حملهای دریایی و صادراتی به کار میرود.
8- نقش مهمی در تأمین مالی تجارت دارد.
– بارنامه دریافتی (Received for Shipment Bill of Lading)
1- این بارنامه توسط خط کشتیرانی صادر میشود و نشان میدهد کالا توسط آنها بارگیری و روی کشتی حمل شده است.
2- زمان صدور این بارنامه معمولاً هنگامی است که کشتی از بندر مبدأ حرکت میکند.
3- این بارنامه به عنوان یک سند قابل معامله عمل میکند و میتواند به صورت ظهرنویسی به دیگران واگذار شود.
4- مشخصات کامل کالا مانند وزن، حجم، تعداد بستهها و … در آن ذکر میشود.
5- شرایط حمل مانند نرخها و مسئولیتها در این بارنامه مشخص میشود.
6- به عنوان یکی از اسناد تسویه پرداختهای بینالمللی استفاده میشود.
– بارنامه صادره (Shipped Bill of Lading)
1- زمان صدور این بارنامه معمولاً هنگامی است که کشتی از بندر مبدأ حرکت میکند.
2- این بارنامه به عنوان یک سند قابل معامله عمل میکند و میتواند به صورت ظهرنویسی به دیگران واگذار شود.
3- مشخصات کامل کالا مانند وزن، حجم، تعداد بستهها و … در آن ذکر میشود.
4- شرایط حمل مانند نرخها و مسئولیتها در این بارنامه مشخص میشود.
5- به عنوان یکی از اسناد تسویه پرداختهای بینالمللی استفاده میشود.
– بارنامه تحویلی (Taken in charge Bill of Lading)
1-این نوع بارنامه توسط خط کشتیرانی صادر میشود و نشان میدهد که کالا توسط آنها تحویل گرفته شده است.
2-زمان صدور بارنامه تحویلی معمولاً قبل از بارگیری و حرکت کشتی از بندر مبدأ است.
3-این بارنامه بیان میکند که مسئولیت نگهداری و حمل کالا از زمان تحویلگیری برعهده خط کشتیرانی است.
4-در بارنامه تحویلی اطلاعاتی مانند تعداد بستهها، وزن و ابعاد تقریبی کالا ذکر میشود.
5-این بارنامه بیشتر به عنوان یک رسید تحویلگیری کالا توسط خط کشتیرانی عمل میکند
6-بارنامه تحویلی معمولاً بعد از بارگیری با بارنامه صادره جایگزین میشود
– بارنامه دریافت مبدأ (Port of Shipment Bill of Lading)
1- این بارنامه در بندر مبدأ و هنگام بارگیری کالا روی کشتی صادر میشود.
2- بارنامه دریافت مبدأ جزئیات و مشخصات کامل مبدأ کالا از جمله بندر بارگیری را مشخص میکند.
3- اطلاعات مربوط به نام صادرکننده، دریافت کننده، تعداد بستهبندیها و توضیحات کالا در این بارنامه ذکر میشود.
4- شرایط حمل مانند هزینههای کشتیرانی و مسئولیتها در این بارنامه مشخص میگردد.
5- بارنامه دریافت مبدأ به عنوان یکی از مدارک حمل بینالمللی کالا محسوب میشود.
6- این بارنامه معمولاً همراه با سایر اسناد حمل برای ترخیص کالا ارائه میگردد.
– بارنامه تخلیه (Port of Discharge Bill of Lading)
1- این بارنامه در بندر مقصد و هنگام تخلیه کالا از کشتی صادر میشود.
2- بارنامه تخلیه نشان میدهد که کالا در بندر مقصد باراندازی و تحویل شده است.
3- اطلاعات مربوط به تاریخ و مکان دقیق تخلیه کالا در این بارنامه ذکر میشود.
4- جزئیاتی در مورد وضعیت کالا، تعداد بستهها و وزن کالا در زمان تخلیه درج میگردد.
5- هر گونه مغایرت یا خسارت احتمالی به کالا در این بارنامه قید میشود.
6- بارنامه تخلیه به عنوان مدرکی برای پایان مسئولیت حمل کالا از سوی کشتیرانی عمل میکند.
7- این بارنامه برای ترخیص کالا در گمرک مقصد لازم است.
– بارنامه مجلسی (Charter Party Bill of Lading):
نوعی بارنامه است که در حمل و نقل دریایی و در قراردادهای اجاره کشتی (Charter Party) استفاده میشود.
1- توسط مالک یا مستاجر کشتی صادر میشود.
2- بر اساس شرایط قرارداد اجاره کشتی تنظیم میگردد.
3- ممکن است به نام یا به حواله باشد.
4- معمولاً غیرقابل معامله است.
5- دارای شرایط خاص مندرج در قرارداد اجاره است.
6- صرفاً برای حملونقل دریایی و کشتیهای اجارهای به کار میرود.
7- از اهمیت بالایی در حملدریایی برخوردار است.
بنابراین بارنامه مجلسی نوع ویژهای از بارنامه برای حملونقل دریایی و کشتیهای اجارهای است.
– بارنامه سبز (Green Bill of Lading) یا کانوراد (Konrad):
یک سند حمل و نقل دریایی است که نشان می دهد کالاهای خاصی برای صادرات یا واردات بارگیری شده اند. ویژگی های اصلی آن عبارتند از:
1- این سند توسط شرکت حمل و نقل دریایی صادر می شود و مالکیت کالاها را در طول سفر دریایی نشان می دهد.
2- بارنامه سبز قابل انتقال است، به این معنی که مالکیت کالاها می تواند با انتقال بارنامه به شخص دیگری منتقل شود.
3- این سند به عنوان رسید تحویل کالا در بندر مقصد عمل می کند.
4- بارنامه سبز شامل اطلاعاتی در مورد نوع کالا، وزن، تعداد بسته ها، نام فرستنده و گیرنده، بنادر بارگیری و تخلیه و غیره است.
5- این سند اثبات می کند که کالاها در شرایط خوب بارگیری شده اند مگر اینکه خلاف آن ذکر شده باشد.
در مجموع، بارنامه سبز یک سند بسیار مهم در تجارت بین المللی است که نقش بسزایی در تسهیل عملیات حمل و نقل دریایی و تجارت دارد.
بارنامههای مستقیم و بارنامه های به حواله پرکاربردترین انواع بارنامههای دریایی هستند که ویژگیهای متفاوتی دارند.
بارنامه هوایی
– بارنامه هوایی (Air Waybill) :
یک سند حمل و نقل هوایی است که در حمل بار هوایی به کار می رود. انواع مختلفی از بارنامه های هوایی وجود دارد:
- بارنامه هوایی مستقیم (Straight Air Waybill):
1- این نوع بارنامه برای محمولههایی به کار میرود که مستقیماً از یک مبدا به یک مقصد حمل میشوند بدون توقف در میانه مسیر.
2- بارنامه مستقیم قابل انتقال به شخص ثالث نیست.
3- این بارنامه شامل اطلاعاتی درباره فرستنده، گیرنده، مبدا، مقصد، تعداد بستهها، وزن، ابعاد و نوع بار است.
4- بارنامه مستقیم به عنوان قرارداد حمل بین خط هوایی و فرستنده عمل میکند و مدرک تحویل بار در مقصد نیز محسوب میشود.
5- هزینه حمل معمولاً بر اساس وزن محموله محاسبه میشود.
در مجموع، بارنامه مستقیم برای حملهای هوایی سریع و مستقیم بدون توقف به کار میرود و انتقال آن به شخص ثالث امکانپذیر نیست.
– بارنامه هوایی صادرشده در فرودگاه (Airport to Airport Air Waybill)
1- این نوع بارنامه هوایی توسط خطوط هوایی در فرودگاه مبدأ صادر میشود.
2- بارنامه فرودگاه تا فرودگاه نشاندهنده حمل هوایی کالا از یک فرودگاه به فرودگاه دیگر است.
3- این بارنامه حاوی اطلاعاتی در مورد فرستنده، گیرنده، مبدأ و مقصد پرواز، تعداد بستهها و وزن کالا میباشد.
4- شرایط حمل از قبیل هزینهها، مسئولیتها و محدودیتها در این بارنامه ذکر میشود.
5- این بارنامه به عنوان قرارداد حمل بین خط هوایی و فرستنده عمل میکند.
6- بارنامه فرودگاه تا فرودگاه غیرقابل انتقال بوده و قابلیت معامله به عنوان یک سند تجاری را ندارد.
– بارنامه هوایی بینالمللی (International Air Waybill):
1- این نوع بارنامه برای محمولههایی صادر میشود که از یک فرودگاه (مبدا) به فرودگاه دیگر (مقصد) حمل میشوند.
2- بارنامه در فرودگاه مبدا توسط خط هوایی صادر میشود و در فرودگاه مقصد نیز تحویل داده میشود.
3- این بارنامه غیرقابل انتقال است و فقط فرستنده و گیرنده مشخص شده میتوانند آن را استفاده کنند.
4- هزینه حمل بر اساس وزن بار محاسبه میشود.
5- شامل اطلاعاتی درباره فرستنده، گیرنده، فرودگاه مبدا و مقصد، تعداد بستهها و وزن است.
6- به عنوان قرارداد حمل بین فرستنده و خط هوایی عمل میکند.
بنابراین این نوع بارنامه برای حمل مستقیم بین دو فرودگاه بدون امکان انتقال به شخص ثالث مورد استفاده قرار میگیرد.
– بارنامه الکترونیکی هوایی (Electronic Air Waybill) :
1- این بارنامه به صورت الکترونیکی تولید و مبادله میشود و نسخه کاغذی ندارد.
2- اطلاعات بارنامه شامل فرستنده، گیرنده، مشخصات بار و هزینهها به صورت الکترونیکی ثبت و ذخیره میشود.
3- امکان دسترسی و به اشتراکگذاری الکترونیکی اطلاعات با ذینفعان مانند فرستنده، گیرنده، خطوط هوایی و غیره وجود دارد.
4- امکان پیگیری الکترونیکی محموله تا زمان تحویل به گیرنده فراهم است.
5- سرعت صدور و پردازش بارنامه افزایش مییابد و کاهش هزینههای اداری را به همراه دارد.
6- خطر جعل و تقلب کمتر از بارنامههای کاغذی است.
7- به عنوان سند قانونی حمل هوایی محسوب میشود.
8- نیاز به زیرساختهای فناوری اطلاعات دارد.
بنابراین بارنامه الکترونیکی هوایی فرآیند صدور و مدیریت بارنامههای هوایی را مدرن و دیجیتالی میکند.
– بارنامه هوایی صادرشده توسط عامل (House Air Waybill):
1- این بارنامه توسط عامل خطوط هوایی (معمولاً شرکت بارفروشی هوایی) صادر میشود، نه مستقیماً توسط خود خطوط هوایی.
2- عامل معمولاً به نمایندگی از چندین خط هوایی فعالیت میکند.
3- بارنامه خانگی حاوی اطلاعات کاملی در مورد مشخصات بار، مبدا، مقصد و خط هوایی است.
4- این بارنامه میتواند برای پروازهای داخلی یا بینالمللی مورد استفاده قرار گیرد.
5- قابلیت انتقال به شخص ثالث را دارد یا ندارد.
6- هزینه حمل بر اساس وزن و مقصد محاسبه میشود.
7- به عنوان قرارداد حمل بین فرستنده و عامل خطوط هوایی عمل میکند.
8- تسهیلکننده حمل هوایی بار برای عامل است.
بنابراین این بارنامه توسط عاملان خطوط هوایی برای تسهیل حمل و نقل هوایی بار صادر میشود.
– بارنامه هوایی اصلی (Master Air Waybill):
1- این بارنامه توسط خطوط هوایی برای یک محموله بزرگ صادر میشود که شامل چندین بسته کوچکتر است.
2- هر بسته کوچکتر دارای بارنامه فرعی جداگانهای (House Air Waybill) است که به بارنامه اصلی متصل میشود.
3- بارنامه اصلی حاوی اطلاعات کلی در مورد مبدا، مقصد، خط هوایی، کل وزن و ابعاد محموله است.
4- بارنامههای فرعی حاوی جزئیات هر بسته هستند.
5- بارنامه اصلی معمولاً غیرقابل انتقال است.
6- هزینه حمل کل محموله بر اساس بارنامه اصلی محاسبه میشود.
7- تسویه حساب با خط هوایی بر اساس بارنامه اصلی انجام میشود.
8- تسهیلکننده حمل محمولههای بزرگ است.
بنابراین بارنامه اصلی برای یکپارچهسازی اطلاعات محمولههای بزرگ در حمل هوایی مورد استفاده قرار میگیرد.
بارنامه هوایی استاندارد اصلی حمل هوایی است که دو نوع مستقیم و به حواله دارد.
بارنامه های الکترونیکی:
با مدرنیزه شدن صنعت حمل و نقل به طور کلی، بارنامه به بارنامه الکترونیکی نیز مدرنیزه می شود تا مشکلاتی را که هنگام استفاده از بارنامه کاغذی تحت آخرین تکرار گروه بین المللی باشگاه های P&I رخ می دهد، حل کند. مشکلاتی که هنگام استفاده از بارنامه کاغذی با آن مواجه می شوند عبارتند از:
در صورتحساب کاغذی از بارنامه های چاپی استفاده می شود که هر دو گران هستند. صورتحساب باید با پیک ارسال شود که هزینه اضافی است.
– حرکت آهسته بارنامه کاغذی
– متصدیان حمل و نقل موظفند کالا را با تهیه بارنامه اصلی ترخیص کنند که در صورت عدم دریافت به موقع، روند را کند می کند.
– قبض کاغذی قابل جعل است و تحویل کالا در برابر بارنامه جعلی زیان هنگفتی را به دنبال دارد.
مزایای بارنامه الکترونیکی:
از آنجایی که هیچ کاغذی در کار نیست، باعث صرفه جویی در هزینه کاغذ و همچنین هزینه ارسال مقاله به مقصدی دیگر با پیک می شود.
بارنامه الکترونیکی را می توان به صورت آنی در سراسر جهان در حضور یک اتصال اینترنتی مخابره کرد و تجارت سریع و سهولت انتقال مالکیت چندگانه در طول حمل بار را ممکن می سازد.
در صورت نیاز به هر گونه اصلاح در صورتحساب، می توان آن را به سرعت و مقرون به صرفه در مقایسه با سیستم کاغذی بارنامه انجام داد.
اگر سیستم بارنامه الکترونیکی به درستی ترسیم شود، مانند معرفی آزمایشات حسابرسی، پین، امضای الکترونیکی و غیره، انجام تقلب مشکل خواهد بود.
مشکلات بارنامه الکترونیکی
امکان مذاکره و واگذاری قبض کاغذی به دلیل اثبات عنوان کالا وجود دارد. با این حال، این به طور خودکار در مورد قبض الکترونیکی صادق نیست.
اگر سیستم صورتحساب الکترونیکی ایمن نباشد، میتوان آن را هک کرد، و جزئیات را میتوان مطابق با سهولت هکر دستکاری کرد و منجر به کلاهبرداری و از دست دادن محموله شود.اجرای سیستم قبض الکترونیکی در سراسر صنعت نیاز به رضایت همه ذینفعان دارد که زمان بر است.
انتخاب بارنامه مناسب ضروری است. به عنوان مثال، انجام این کار می تواند از تاخیر در تحویل جلوگیری کند یا به یافتن کالاهایی که در طول حمل و نقل گم می شوند کمک کند.
اهمیت بارنامه
شرکت حامل نیازی به ارائه تمام نسخه های اصلی قبل از تحویل ندارد. بنابراین، صادرکننده باید تا زمان پرداخت وجه، قبول برات یا تضمین دیگری برای پرداخت به او، کنترل خود را بر مجموعه کامل اصل ها حفظ کند.
بارنامه هنگام حمل و نقل برای انتقال محموله یا بار از یک نقطه یا مرکز توزیع به نقطه دیگر بسیار مهم است. از یک سو، قراردادی است که بین حامل و فرستنده برای حمل و نقل کالا وجود دارد و از سوی دیگر، به عنوان رسیدی است که توسط یک حمل کننده برای فرستنده صادر می شود.
از این رو، بارنامه یک سند قانونی تلقی می شود که تمام جزئیات حیاتی را در اختیار فرستنده و متصدی حمل و نقل قرار می دهد تا به راحتی محموله بار را از طریق کشورهای مختلف دریایی پردازش کرده و آن را به درستی صورتحساب کنند.
نسخه اصلی بارنامه در اختیار متصدی حمل و نقل قرار می گیرد و یک نسخه از آن نیز باید به بار بسته بندی شده نسبت داده شود.
اهمیت بارنامه همچنین در این واقعیت نهفته است که یک سند الزام آور قانونی است که تمام جزئیات لازم را برای پردازش دقیق یک محموله در اختیار حامل و فرستنده قرار می دهد. این بدان معناست که در صورت لزوم می توان از آن در دعاوی قضایی استفاده کرد و همه طرف های درگیر برای اطمینان از صحت سند تلاش زیادی خواهند کرد.
ویژگیهای بارنامه:
– نشاندهنده مشخصات فرستنده و گیرنده کالا است.
– تاریخ حمل و مبدا و مقصد کالا را مشخص میکند.
– نوع وزن، تعداد بستهبندی و ارزش کالا را مشخص میکند.
– به عنوان قرارداد حمل بین فرستنده و ارائه دهنده خدمات حمل و نقل تلقی میشود.
– مالکیت کالا را در طول سفر مشخص میکند.
– بیمه کالا را در طول سفر تسهیل میکند.
– به عنوان اسناد مورد نیاز برای ترخیص گمرکی کالا محسوب میشود.
بارنامه نقش مهمی در تسهیل تجارت و حمل و نقل بین المللی دارد.
تفاوت بارنامه و اثبات تحویل
تفاوت اصلی بارنامه و اثبات تحویل به شرح زیر است:
بارنامه (Bill of Lading)
– سندی است که توسط شرکت حمل و نقل صادر میشود.
– نشاندهنده مالکیت کالا در طول حمل است.
– برای ترخیص گمرکی کالا مورد نیاز است.
– قابلیت انتقال به شخص ثالث را دارد.
اثبات تحویل (Proof of Delivery)
– سندی است که توسط گیرنده کالا امضا میشود.
– نشاندهنده تحویل کالا به مقصد نهایی است.
– برای تسویه حساب با حملکننده مورد نیاز است.
– قابلیت انتقال به شخص ثالث را ندارد.
– پس از تحویل، بارنامه منقضی میشود.
در مجموع، بارنامه بیشتر برای حمل و اثبات تحویل برای تسویه حساب نهایی مورد استفاده است.
بارنامه در مقابل فاکتور چیست؟
بارنامه یک سند قانونی بین یک فرستنده و یک شرکت حمل و نقل (حمل کننده) است که نوع، مقدار و مقصد کالای مورد حمل را مشخص می کند. فاکتور فروش کالا را بین خریدار و فروشنده ردیابی می کند.
همچنین بخوانید: لیست 10 شرکت معتبر حمل و نقل
پیگیری بارنامه:
شرکتهای مختلف از اشکال مختلف بارنامه استفاده میکنند که ردیابی را به چالش میکشد مگر اینکه شرکت حملکننده خدمات ردیابی خاصی را ارائه دهد. چند شرکت برای ردیابی بارنامه برای تجارت آسان با شرکت های حمل و نقل ارتباط برقرار می کنند.
اما قبل از امضای بارنامه باید این اقدامات احتیاطی انجام شود.
هدف از بارنامه چیست؟
بارنامه سه هدف اصلی دارد. اولاً سند مالکیت کالایی است که در بارنامه آمده است. دوم، رسید برای محصولات ارسال شده است. در نهایت بیانگر شرایط و ضوابط توافق شده برای حمل و نقل کالا می باشد.
بارنامه به عنوان قرارداد حمل و نقل:
قرارداد بین حامل و فرستنده قبلاً قبل از صدور بارنامه هنگام بارگیری محموله در کشتی منعقد شده است. این کار برای محافظت از فرستنده در صورت آسیب دیدن محموله قبل از بارگیری در کشتی و کمک به فرستنده در فرآیند ادعا انجام می شود. برای حامل و گیرنده، بارنامه به عنوان قرارداد واقعی حمل عمل می کند.
کنوانسیون ها و قوانین رایج که قرارداد حمل کالا از طریق دریا را پوشش می دهند:
– قوانین هامبورگ
– روتردام
– قانون لاهه
– COGSA ایالات متحده
– قوانین لاهه – ویزبی
کنوانسیون حاکم بر قرارداد حمل معمولاً در صفحه اول بارنامه ذکر می شود. پس از رزرو فضا برای ارسال توسط گیرنده، شرکت حمل و نقل تأییدیه رزرو را ارسال می کند که در آن بندهای ارسال شده توسط شرکت حمل و نقل ذکر شده است. شرایط و ضوابط حاکم بر قرارداد رزرو و حمل را نشان می دهد.
محتویات بارنامه حمل و نقل:
بارنامه شامل جزئیات زیر است:
نام کامل و آدرس رسمی گیرنده و فرستنده.
شمارههای سفارش خرید، شمارههای مرجع/ فاکتور یا مرجع ویژه، و دستورالعملهای ویژه برای کمک به فرستنده و گیرنده کالا برای تحویل گرفتن کالا یا در هنگام تحویل پذیرفته میشوند.
تاریخ پیکاپ به عنوان یک مرجع برای پیگیری حمل و نقل عمل می کند.
شرح اقلام شامل تعداد واحدهای ارسال شده، کلاس حمل و نقل NMFC، وزن و ابعاد محصولات و ماهیت محموله حمل شده، یعنی کالاهای خطرناک و غیره است.
اگر کالا خطرناک باشد، نام مواد خطرناک وزارت حمل و نقل برچسب گذاری می شود و در صورتحساب ذکر شده است که هنگام حمل از قوانین و الزامات خاصی پیروی کند.
جزئیات بسته بندی شامل جعبه، پالت، کارتن، قرص، درام و غیره است.
هر گونه یادداشت یا دستورالعمل ویژه برای حامل.